ÇOCUK RUH SAĞLIĞI-SAYFA 20-UYGULAMA FAALİYETİ

Çocuğu Tanımanın Önemi

Anne-baba olmak bir çok beceriyi ve hassasiyeti gerektirmektedir. Çocuğun doğumundan itibaren onu izlemek, tanımak, ihtiyaçlarını, özelliklerini, farklılıklarını, duygularını ifade ediş biçimini kavramak gerekmektedir. Çocuğun söylediklerinin, davranış ve tutumlarının altındaki mesajları kavrayabilmek, söylediği ile söylemek istediği arasındaki farkı gözlemleyebilmek dikkat gerektirir. Bazen çocuklar bazı ihtiyaçlarını talep etmezler. Burada bizim onun ihtiyacını fark etmemiz önemlidir. Her çocuğun kendini ifade ediş biçiminin farklı olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle öncelikle çocukların bebekliklerinden itibaren çok dikkatlice gözlenmeleri önemlidir. Çocukla geçirilecek zamanın içeriğinde hem bir takım becerilerin geliştirilmesine olanak verilmesi hem de oyuna yer verilmesi gerekmektedir. Bu içeriğin belirlenmesi için de çocuğun ve çocuğun içinde bulunduğu gelişim döneminin çok iyi tanınması gerekmektedir Çocuğun bireysel özelliklerinin tanınmasının yanı sıra belirli yaşlara ait gelişimsel ve psikolojik özelliklerin de bilinmesi önem taşımaktadır. Örneğin bir çocuğun yaşadığı korkuların o yaşa ait doğal bir korku mu yoksa fobi mi olduğunu ayırt edebilmek ve ilişkide kullanılacak dili belirlemek önemlidir. Bir önemli konu da çocuğun yaşına uygun olarak yapabileceklerinin ve yapamayacaklarının ayırt edilmesidir. Bazen anne-babalar çocukların bazı becerilerinin gelişmesi için fırsat yaratmadıkları ve bu nedenle çocukların yaşlarına ait becerileri geliştiremedikleri bilinmektedir. Örneğin eline hiç kalem verilmeyen çocuk çizgi çizme becerisini geliştiremeyecektir. Birlikte geçirilecek zamanın içeriğinde çocuğun yaşına ait becerileri sergileyebilmesine ve geliştirmesine fırsat vermek de önemlidir. Bazen de tam tersi olarak aileler çocukların gelişim düzeylerinin çok üzerinde bazı becerileri sergilemeleri konusunda çocukları sergileye bilmesine. Böyle bir tutum da çocuğun yoğun performans kaygısı ve yetersizlik duygusu yaşamasına neden olabilmektedir. Yine bazı çocuklar yaşadıkları değişik duygusal ve algısal sorunlar nedeniyle bazı becerileri yaşıtlarına göre daha geç geliştirebilmektedirler. Böyle bir durumda da çocuğun yapabileceğinden daha fazlasını beklemek aynı tür kaygılara ve yetersizlik duygularına neden olabilmekte, bunun sonucunda da çocuğun daha da başarısız olmasına neden olabilmektedir.

Çocuğu Tanımanında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• Hangi düzeyde ve nerede olursa olsun, eğitimde bireylerin gelişim durumlarını ilgilerini, ihtiyaçlarını, yeteneklerini ve içinde bulundukları çevre şartlarını bilmek ve karşılaştıkları problemler hakkında fikir sahibi olmak gerekmektedir. Özellikle okul öncesi çağda çocukların çevre uyarıcılarından çabuk etkilendikleri ve bu yüzden davranışlarında çok sık değişikliklerin olduğu düşünülecek olursa onlara uygun bir eğitim ortamı hazırlayabilmek için tanıma faaliyetlerinin ne denli önemli olduğu kendiliğinden ortaya çıkar. Ayrıca, çocuklarda görülebilen problemlerin nedenlerini ortaya çıkarmak için de tanıma faaliyetlerine ihtiyaç vardır.
• Çocuğu tanımak için tek başına yeterli olabilecek bir teknik yoktur. Bunun için pek çok tekniğin birlikte kullanılması gerekmektedir.
  
• Tanıma çalışmalarında çocuk tek başına değil çevresi ile birlikte ele alınmalı ve bu çalışmalar bir sistem içinde sürekli devam ettirilmelidir.
• Tüm bunları dikkate alarak, titizlikle yürütülen tanıma çalışmalarında dahi çocuğu eksiksiz ve her yönüyle tanımak mümkün değildir. Çünkü insanın çok karmaşık bir yapısı vardır. Onun kişiliği ile ilgili kesin yargılara varmak ve bunların değişmeyeceğini düşünmek hatalıdır.
• Tanımada esas amaç çocuğun kendini tanımasına yardımcı olmaktır. Çocuğun yeteneklerinin sınırlarını ne yapıp, neyi yapmayacağını kavraması, eğitimini ve ona yapılacak yardımı kolaylaştıracaktır
• Bireyin tanınmasında kullanılmak üzere geliştirilmiş pek çok teknik vardır. Bunların bir kısmı okuma-yazmaya dayalı oldukları için çocuklara uygulanamaz. Bir kısmı ise konuşma ile kendini ifade edebilme becerisine dayalı olduğu için çocuğu tanımada kullanılması güçtür. Testler ise özel uzmanlık gerektirdiği için öğretmen tarafından kullanılıp, sonuçları yorumlanamaz. Çünkü mevcut öğretmenlerimizin yetişme programları buna uygun değildir.